Waarom wij zo van autisten houden?
Beste mensen, lezers dezes, ik kop het antwoord meteen in het open doel: omdat wijzelf ook een stelletje autisten zijn! Wij mensen, opvoeders, ouders, leerkrachten!
Vanaf onze jongste jaren gedijen wij allen, met hier en daar de uitzondering die de regel bevestigt, bij het door dr. Spock uitgevonden principe van de bijna heilige drie-eenheid rust, reinheid en regelmaat. Dat sommigen van ons met deze drie R-en (ik heb er straks nog meer) tot in de puntjes hun leven en werken beheersen, mag geen verbazing wekken. Voorbeeld? Voorbeeld!
Buurvrouw A, jaaaaren werkzaam in het basisonderwijs en collega-moeder, nam elke schooldag mee naar school: een lunchtrommel met daarin: twee boterhammen bruin-met-kaas, één boterham wit-met-ham en een sinaasappel. Elke schooldag, he! En dan nooit es twee boterhammen wit met ham en kaas ofzo… Echt niet! Bovendien droeg zij elke dag een schone spijkerbroek met daarop een twinset, jeweetweltoch: een kortbemouwd truitje met een bijbehorend vest. Voor elke werkdag had zij een andere set: maandag blauw, dinsdag cyclaam, woensdag zachtgeel, donderdag mosgroen en vrijdag zwart. Handig, toch? Bespaarde tijd en moeite! Welke dag is het vandaag, juf? Kijk maar naar me truitje, schat! Bij haar afscheid is zij hier goedmoedig mee geplaagd…
Collega B printte elk jaar in de voorlaatste week van de grote vakantie vast de lesschema’s en thema-overzichten uit en schreef die planning over in zijn eigen schoolagenda, alsmede op de grote weekplanner/ gezinskalender. Zo wist hij dan al voor het hele komende jaar welke les taal/rekenen/spelling/etc er op welke dag zou vallen. Geen verrassing meer mogelijk… Helder. Was jij met je parallelklas op enig moment bezig met een andere les, want jij was van het ‘aan de behoefte van je groep aanpassen van de voorgestelde richtlijn en de daaruit voortvloeiende schematische overzichten’, dan kon er wel paniek ontstaan, hoor! Wat ben jij aan het doen? Is deze les vandaag aan de beurt? Waarom doe je hem dan? Hoezo? Alle breukenlessen van dit blok gebundeld i.p.v. braaf elke week een losse???
Gezin C had de hele week, zolang de kinderen nog thuis woonden, hetzelfde menu-schema. Misschien dat de beide ouders het nog aanhouden? Nu de kids al jaaaaren zelf een gezin hebben? Ik zal het ze eens vragen…als ik durruf… Op maandag: restjes van het weekend, op dinsdag een pasta gerecht, op woensdag stamppot met spekjes en rookworst, op donderdag pizza en sla, op vrijdag frietjes, zelfgefrituurd in de schuur, op zaterdag brood en op zondag soepje, aardappels, suddervlees, appelmoes en snij- of sperziebonen. Yoghurt met vers fruit toe. Kan je je dat voorstellen? Zie je wel! Is helemaal niet zo vreemd, toch? Nou dan! Dat bedoel ik! Dat kennen we!
En wie is er nou niet gehecht geraakt aan regels , routines en rituelen? Bij ons vieren we Sint altijd zo: hele familie, surprises en gedichten vanaf 10 jaar, de kleintjes gewone cadeaus, eerst een spelletje, dan een hapje soep met stokbrood en tot slot dansen we de polonaise. Elk jaar! En wat is daar dan mis mee?
Nou, eigenlijk van alles: natuurlijk is het fijn om te weten waar je aan toe bent in dit leven, thuis en op school en op je werk, maar timmer de boel niet dicht, aa uu bee.
Heb je al gehoord van het verschijnsel van de ‘kwaliteitskaarten’? Dat er per vak helemaal wordt vastgelegd, hoe er op jouw school moet worden lesgegeven, zodat het basisaanbod gewaarborgd is (geen wildgroei!!!) en de continuïteit niet wordt bedreigd? Makkelijk voor als er vaak een invaller voor de klas staat. Dat is een mooi streven, daar wil ik niets op afdingen, maar mag en kan er tussen, onder en boven de regels nog ademgehaald worden? Is er nog beweging mogelijk? Of staat de boel stil, want vast? En: mogen de verschillen tussen de kinderen net zo belangrijk zijn als de verschillen tussen de leerkrachten? Je bent verplicht als onderwijsgevende om minstens op drie verschillende niveaus het lesaanbod te differentiëren. Maar hoe gedifferentieerd mag de lesgever zelf aan de slag? Ik ben zo bang, dat het onderwijs zich op die manier uit laat hollen en er alleen maar nagedacht wordt over de vorm van lesgeven (het wat en hoe) en niet meer over het waarom.
Dus lieve mensen, hier mijn ongevraagde, maar dringende advies: nooit de vorm boven de inhoud plaatsen, maar de vorm altijd alleen als kader zien, met een duidelijke constructie in hoeken en gaten en verbindingen en de inhoud kleur en betekenis geven, vanuit je eigen persoonlijke betrokkenheid, kennis en kunde, toegepast op de ontwikkelingsbehoeftes van je leerlingen.
Doen? Natuurlijk! Kunnen we dat? Uiteraard!
Veel plezier!